Konu hassas, ortada bir insanın hayatı var fakat konuşulan argümanlar yalnızca hastalık ve mevt değil. Muharririn, italyanların en büyük iki tabusu olan bu gerçeklere bakış açısı ve ideolojik tavrındaki çok sertliğin yarattığı yansılar.
Özellikle röportajda kullanılan iki tabir kamuoyunu farklı açılardan ikiye böldü.
İlk reaksiyon 50 yaşındaki bayan müellifin kanseri çok kibar bir hastalık diye tanımlaması hatta sahiplenip kendinden bir modül olarak sayması, hastalıkla neredeyse bütünleşip bir olması yüzünden geldi.
Kanser hastalarından kimileri bu yaklaşıma çeşitli bağlantı kanallarından reaksiyon gösterdi. Kimileri ise tam zıddı olarak bu türlü bir tavrı son derece felsefi ve ulvi buldu. Müellifin anlatım lisanındaki akıcılık ve gerceklik ancak tıpkı vakitte kalbe dokunan bir derinlik olması ideolojik farklılıkları görünmez kılarak pek çoklarına nazaran söyleşiyi tek başına bir başyapıt haline getirdi. Fikirlerine katılmayanlar bile tartışması sıkıntı olan hassas bahisler ile ilgili hayranlık yaratan bir fikir derinliğine ve provokasyon yeteneğine hürmet duydu.
Bir öbür reaksiyon ülkenin başbakanından ve kendisine siyasi fikir olarak uzak olanlar da dahil olmak üzere onu savunanlardan geldi. Lakin başbakan evvel Michela Murgia’ya uzun ömürler dilemeyi ihmal etmedi.
İtalya’nın birinci bayan başbakanı Giorgia Meloni’nin siyasi hayatındaki en faal karşılarından biri olan Michela Murgia’nın röportajını gündemin birinci sıralarına taşıyan cümle yüzünden başlayan polemik siyasetten çok sosyolojik bir boyuta taşındı.
SON İSTEĞİ MELONİ’NİN GİTMESİ
Böbrek kanserinin dördüncü evrede olması ile birlikte bedeninde yaptığı metastaz yüzünden de tabiplerin yalnızca bir kaç aylık ömür biçtiği ünlü müellif verdiği söyleşide faşist olarak nitelediği bir hükümet altında ölmek istemediğini söyledi.
Söyleşiyi yapan gazeteci Aldo Cazzullo, Murgia’nın bu tanımlamasına itiraz edip Meloni hükümetinin faşist diye nitelemenin yanlışsız olmadığını belirtse de Murgia’nın röportajı noktalayan son kelamı değişmedi.
Kendisini merkez sağ olarak tanımlayan koalisyon hükümeti önderi Giorgia Meloni tekraren faşist olmadığını vurguladı lakin ne söyledikleri ne de icraatleri ile hem İtalya’da hem de ülke dışinda üzerine yapışan bu tanımlamadan büsbütün kurtulamadı.
Usta müellifin kelamlarının altında kalmayan Giorgia Meloni, toplumsal medya hesabından karşılık verdi. Kendisini tanımasa bile muharriri kucakladığını ve onun güzelleşmesi için tezahürat yaptığını yazdıktan sonra ” Umarım bir gün başbakan olmadığım vakitleri da görür çünkü daha uzun mühlet vazifemde kalmayı amaçlıyorum” diye ekledi ve “Forza Michela” sloganı ile bildirisini tamamladı.
Başbakan’ın yanısıra Murgia’nın yıllardır sert tenkitlerine maruz kalan ve tıpkı ölçüde karşılık veren bir öbür siyasetçi olan Lig Partisi başkanı Matteo Salvini de kendisine şefkatli bir ileti gönderdi ve tenkitlerine daha uzun müddet maruz kalmayı dilediğini söyledi.
Siyasetçilerin yanısıra niyet dünyasından çok sayıda önde gelen isim bahis hakkında görüş belirtti. Kimisi müellifin vefat döşeğinde olsa bile bu kadar keskin ideolojik iletiler vermesini eleştirirken kimileri da kendisini cesaretli bularak hayranlıklarını söz etti.
KANSER TABUSU VE “ÇİRKİN BİR BELA”
Ancak Murgia’nın bahadır olarak nitelenen duruşu siyasi görüşlerinde ısrarlı halini sergilemesinden kaynaklanmıyor. Çünkü uzun yıllardır insan hakları, cinsiyet eşitliği, feminizm başlığı altında tartışılan bahislere birinci akla gelen savunuculardan biri. Ayrıyeten siyasi bir aktivist olarak Meloni hükümetinin kırmızı ışık yaktığı aile temalı yasal düzenlemelerde daima hükümet tersi bir tavır sergiledi.
Kendisinin asıl hamaseti hala milyonlarca italyanın isim ile zikretmediği bir hastalığa yakalandığını kamuoyuna açıklamasından ve çekinmeden ayrıntılı olarak konuşmasından hatta sahiplenmesinden geliyor.
Kanser italyanlar ortasında tıpkı tümör üzere dillendirilmeyen bir
kelime. Onlar yerine berbat hastalık, amansız hastalık, çaresiz hastalık fakat en çok un brutto male “çirkin bir kötü” hatta “çirkin bir bela” tanımlaması yapılıyor.
İtalyan toplumunda tam manasıyla tabu bir hastalık. Yakalanan şahısların güya ortada bir hata varmış ve nedeni de kendilerindeymiş üzere utandığı, konuşmaktan imtina ettiği, sormaktan çekinilen yanıt alınınca susulan hatta bazen güya yokmuş üzere davranılan bir rahatsızlık. Adeta bir utanç kaynağı. Sosyolojik olarak bakıldığında italyan kültüründe tıpkı mevt üzere kanser de güya yokmuş üzere üzerinde konuşulmayı tercih edilmeyen olgular.
Bugün hala topluma mal olmuş biri hayatını kaybettiği vakit mevt nedeni ve hastalığı konusunda basında ayrıntı bulmak imkansız üzere. Ünlüler ya “çok uzun bir hastalıktan”, ya da “ani bir rahatsızlıktan” ötürü hayatını kaybediyor. Bu durum ölen kişinin ve ailenin mahremiyetine hürmetten çok bahis hakkında içselleştirilen tabular olmasından kaynaklanıyor.
Covid-19 salgını ile birlikte İtalya’da vefat teması yadsınamaz ve inkar edilemez bir biçimde günlük hayatın içine girmiş oldu lakin kanser için tıpkı şeyi söylemek hakikat olmaz.
Başbakan Meloni bile üstte kelamı geçen açıklamada kanser sözü yerine muharrire hitaben “çok yakışıksız bir bela”ya yakalandığını ögrendim diyor.
Kanser hastalarına ve ailelerine dayanak ve bigilendirme gayesi ile kurulan tek dernek olan AİMaC- onlus’un hastalığın toplumsal sonuçları çercevesinde yaptırdığı bir araştırmaya nazaran makus hastalık, çaresiz hastalık üzere nitelemeler ankete katılanların yüzde 50’sinde bu sözleri her duyduklarında tasa ve tasa, yüzde 16’sı rahatsızlık, yüzde 15’i mevt telaşı hissederken yüzde 8’i ise tedaviye olan inancını kaybediyor. Üsteklik bir keresinde değil bu tarifleri duydukları her keresinde.
KANSER TABUSUNA BAŞ KALDIRDI
Kanser hastalığına karşı bu türlü bir tavır içinde olan bir toplumda açık seçik bir halde ferdî tecrübelerden konuşanlar cüret timsali olarak nitelendiriliyor. Bunlardan biri de karşıt olarak da nitelenen muharrir Michela Murgia. Yalnız yiğit hali onu tenkitlerden koruya yetmedi. Haberin yayınlanmasından bir hafta geçmesine karşın kendisiyle söyleşi yapan gazeteci Aldo Cazzullo’ya ileti yağiyor. Nazik diye nitelediği hastalığının bir nevi reklamını yapmakla birlikte demokratik olarak seçilmiş bir hükümete karşı küstah ve provokatif bir tutum takınmakla eleştiriliyor. Hatta kimileri kitabın reklamını yapmak için kendi mevt sürecini kullandığını bile sav ediyor.
Michela Murgia’nın röportaja bahis olan ve tedavisi olmayan bir hastalık teşhisi ile başlayan yeni kitabı “Üç tas”ın şimdi birinci baskısı çıkmadan Amazon’da en çok sipariş alan kitapların başında geliyor.
Memleketi olan Sardunya adası ile bağını hiç koparmayan ve sert mizaçlı lakin özü kelamı bir olarak tanınan Sardunyaliları anlatan, teması ötenazi olan başyapıtı Accabadora üzere kitapları türkceye de cevrilen Murgia birinci kitabının çıktığı 2006 yılından bu yana verdiği bir çok söyleşide kitapların siyasi bir duruşları olduğunu savundu.
BENDEN NEFRET ET ANCAK ACIMA
Yazarlığı ve siyasi aktivistliği daima birarada götürdü. Lakin mesleği boyunca tahminen birinci kere bu kadar sert ve prokovatif tabirler kullandığı açıklamalar yaptı. Murgia’nın daima çok seveni de çok nefret edeni de oldu lakin bu defa polemiklerin şiddeti tahminen de hiç olmadığı kadar yükseldi. Kendisine hak veren de, fikirlerine katılmasa da şefkatle yaklaşan da oldu fakat hastalığına karşın çok sert çıkan da.
Son röportajını verdiği gazeteci Aldo Cazzullo’ya nazaran sardunyalı muharrir kendisine merhamet edilmesi yerine nefret edilmeyi tercih ediyor.
“ÖLÜMÜNÜ SAHNEYE KOYUYOR”
Corriere della Sera, La Repubblica, La Stampa üzere ülkenin önde gelen gazetelerinde röportajın birinci çıktığı günden itibaren birinci sayfadan başlayan onlarca yazı ve yorum yer aldı. Hala da devam ediyor. Mesleğinin en parlak devrinde Silvio Berlusconi’ye yakınlığı ile bilinen sağ cenahın en ünlü entellektüellerinden Vilayet Foglio gazetesi eski genel yayın yöntmeni gazeteci Giuliano Ferrara, görüşlerine hiç katılmadığı halde hastalık karşısında duruşu nedeniyle hayranlığını söz ettiği müellif için övgü dolu sözler kullandı. Ferrara, kültürel, siyasi ve ideolojik olarak kendisinden çok uzakta olan Murgia’nın büyük bir ustalık göstererek yazdığı kitap ve verdiği demeçler ile kendi yarattığı sahneden kendi vefatını sergilediğini yazdı.
Michela Murgia hastalık haberinin gündeme gelmesinden sonra toplumsal medya hesabından yayınladığı görüntü ile saçlarını kazıttığı imgeleri paylaştı.
Murgia “bende kanser yok, ben kanserin ta kendisiyim” diyerek sahiplendiği ve kendisinden bir kesim olarak gördüğü hastalığı böbreklerden, ciğerlere, beyne ve kemiklere sıçrayarak metastaz yapması nedeniyle yenemeyeceğini düşünüyor esasen kanseri bir düşman olarak da görmediğini de açıkça belirtiyor.
DOKTORLAR: ÜMİDİNİ KAYBETME
Covid-19 salgını sırasında en çok danışılan uzmanlardan olan mikrobiolog ve virolog Prof. Roberto Burioni kanserin dördüncü evresinden dönüş olmadığının yanlış bir görüş olduğunu belirterek Michela Murgia’nın da düzgünleşme ümidinin olduğunu söyledi. Tıp ve teknolojinin süratle geliştiğini ve uygulanan yeni tedavilerden sonuç alındığının görüldüğünü argüman eden Burioni, Lancet mecmuasında yayınlanan bir çalışmaya atıfta bulunarak ameliyat edilmesi imkansız 84 kolon kanseri hastasından 3’ünün yeni tedavi metodları sayesinde düzgünleştiğini, 29’unun durumunda güzelleşme saptandığını, 28’inde ise hastalığın ilerlemesinin durduğunun tespit edildiğini yazdı. 84 hasta üzerinde güzelleşme oranın yüzde 4 olmasının umut kırıcı olmadığını kıymetli olanın hastalığın ilerlemesinin durması ve vakit kazanmak olduğunu belirten hekim Burioni süratle ilerleyen tıp sayesinde kazanılan vaktin yeni tedaviler ile birlikte hastanın ömrünün uzamasına yarayacağını savunuyor.
50 YILA 10 HAYAT SIĞDIRDIM
Murgia’ya nazaran ne kadar yaşadığının değil nasıl yaşandığı kıymetli. Kendisi de 50 yıllık ömrüne 10 hayat sığdırdığını, hayalini bile kuramayacağı şeylerin kendisine nasip olduğunu söylerken tevekküllü bir yaklaşım sergiliyor. Şiddet uygulayan bir babanın kızı olarak ergen yaşta bir Sardunya adası adeti olan “ruh evlatlığı” uygulaması sayesinde başka akrabaları tarafından evlat edinilen Murgia muharrir olmadan evvel bulaşıkçılıktan davet merkezi operatörlüğüne pek çok işte çalıştı. İlahiyat eğitimi alan Michela Murgia bir müddet din ögretmeni olarak da misyon yaptı.
Michela Murgia Campiello ve Mondello memleketler arası edebiyat mükafatlarına sahip.
Nişanlısı ile evlilik hazırlığı içinde olan muharririn evlat edindiği ve ruh anneleriyim dediği 20 ile 34 yaşında 4 oğlu var.
