Her sene mayıs ayında farkındalığı artırmak emeliyle çeşitli aktifliklerin düzenlendiği “Dünya Astım Günü”, bu sene “Herkes İçin Astım Tedavisi” temasıyla yapılıyor.
Bu kapsamda, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarından derlenen bilgilere nazaran, astım nedeniyle gerçekleşen günlük vefat sayısı 2019’da 1263 olarak kayıtlara geçerken, dünyada yaklaşık 339 milyon astım hastası olduğu iddia ediliyor.
Her ne kadar ülkeden ülkeye farklılık gösterse de astımın ortalama görülme sıklığının dünyada yüzde 15 civarında olduğu öngörülüyor.
Sağlık imkanlarına erişimin, astım kaynaklı ölümlerin önüne geçmede önemli ehemmiyeti bulunurken, bu hastalık nedeniyle en fazla can kaybı düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor.
Astıma nüfusuna oranla en fazla ABD ve Avustralya ile birtakım Batı Avrupa ve Latin Amerika ülkelerinde rastlanmasına rağmen buna bağlı vefatlar en çok Myanmar, Kiribati, Laos, Sri Lanka, Yeni Gine, Mali ve Lesotho üzere düşük ve orta gelirli ülkelerde kayda geçiyor.
Toplam astım hastası sayısının 2025’te 400 milyona ulaşacağı düşünülüyor.
ASTIMIN EN ÖNEMLİ BELİRTİLERİ NELER?
Astım, akciğerlerdeki küçük hava yollarının iltihaplanması ve daralması, öksürük, hırıltı, nefes darlığı ve göğüste sıkışma sonucu ortaya çıkan kronik bir akciğer hastalığı olarak biliniyor.
Bu hastalık, tekrarlayan ve ataklar halinde gelişen nefes darlığı, nefes alışverişi sırasındaki hırıltı yahut ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük üzere belirtilerle kendini gösteriyor.
Alerjik tepkileri harekete geçirebilecek yahut teneffüs yollarını tahriş edebilecek unsur ve zerrecikleri solumak, astımın gelişmesinde değerli risk faktörü oluşturuyor.
Astımı tetikleyen çok fazla faktör bulunmakla birlikte bunlar ortasında kaygı, öfke, heyecan üzere duygusal uyarımlar ile soğuk hava, toz, duman, hava şartlarındaki değişiklikler, çimen ve ağaç poleni, hayvan kürkü ve tüyleriyle viral enfeksiyonlar öne çıkıyor.
DÜNYA ASTIM GÜNÜ
“Dünya Astım Günü (WAD)”, 1993’te kurulan ve DSÖ’nün işbirliğindeki tertip Astım için Global Teşebbüs (GINA) tarafından düzenleniyor.
Bu sene 2 Mayıs olarak belirlenen Dünya Astım Günü’nün temasının “Herkes İçin Astım Tedavisi” seçilme hedefinin astımlı hastaların tedavi imkanlarına ulaşmasını sağlamak olduğu kaydediliyor.
“ASTIMDA GERÇEK BİLİNEN YANLIŞLAR”
Astım ile alakalı yanlış bilinenlerin başını, astımın çocukluk hastalığı ve bulaşıcı olduğu, bireylerin yaşlandıkça bundan kurtulacağı, astım hastalarının idman yapmamaları gerektiği ve yalnızca yüksek doz steroidlerle denetim edilebileceği üzere konular çekiyor.
Bulaşıcı olmayan astım, çocuklarda, ergenlerde, yetişkinlerde ve yaşlılarda olmak üzere her yaşta ortaya çıkabiliyor.
Soğuk algınlığı ve grip üzere viral teneffüs yolu enfeksiyonları astım ataklarına neden olabiliyor.
Çocuklarda astım, sıklıkla alerji ile ilişkilendirilirken, yetişkinlerde başlayan astım daha az alerjik olarak biliniyor.
Astım, âlâ denetim edildiğinde bu hastalığı olan bireyler, antrenman yapabilir.
Astım, ekseriyetle inhalasyon (soluk alma) yoluyla düşük doz steroidlerle denetim edilebilir.
Tedavi edilemese de epizotlar yahut alevlenmeler olarak da isimlendirilen atakları azaltmak ve önlemek için astımı yönetmek ve hastalığı denetim altına alabilmek mümkün.
Astım denetimini güçleştiren etkenler ise ilaçların gerçek teknikle ve tertipli kullanılmaması, alerjenler üzere özel yahut enfeksiyon, sigara dumanı ve kimyasallar üzere genel tetikleyicilere maruz kalmak gösterilebiliyor.
Yapılan araştırmalarda, hastaların ilaçlarını hekiminin önerdiği halde kullanmasının, sigarayı bırakmanın, obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve istikrarlı beslenmenin, sistemli antrenman yapmanın, solunan ortam havasını pak tutmanın astımın denetimini kolaylaştırdığı belirtiliyor.
