Yarın 8 Mayıs Dünya Talasemi Günü.
Halk Sıhhati Genel Müdürlüğünden edinilen bilgilere nazaran, talasemi ve orak hücre anemisinin başta olduğu kalıtsal kan hastalıkları, Türkiye ve dünyada değerli bir halk sıhhati sorunu olarak görülüyor.
Akdeniz etrafındaki ülkelerde sık görülmesi nedeniyle “Akdeniz anemisi” olarak da bilinen hastalığın en önemli formunu “beta talasemi” oluşturuyor.
Türkiye’de “beta talasemi” taşıyıcı sıklığı ortalama yüzde 2,1 lakin bu oran, bölgelere nazaran yüzde 0,6 ile yüzde 13 ortasında değişebiliyor.
AKRABA EVLİLİKLERİ RİSKİ ARTIRIYOR
Türkiye’de akraba evliliklerinin fazla olması, genetik geçişli bir hastalık olan talaseminin görülme sıklığını arttırıyor. Bu nedenle her yıl yüzlerce talasemi hastası bebek dünyaya geliyor.
Talasemi hastalığı taşıyıcılığı kan testleri aracılığıyla öğreniliyor. Bunun haricinde birçok taşıyıcı, çocuk sahibi olana kadar hastalığı taşıdığından habersiz oluyor.
EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA PROGRAMI
Sağlık Bakanlığı, hastalığı taşıyan şahısları evvelden saptamak ve çocuk sahibi olmayı planladıklarında genetik danışmanlık takviyesi vermek emeliyle Türkiye’nin 81 vilayetinde “Evlilik Öncesi Hemoglobinopati Tarama Programı”nı uyguluyor.
Program kapsamında, evlilik öncesi sıhhat raporu almak için aile tabiplerine başvuran eş adaylarına danışmanlık hizmeti sunulup akabinde erkek eş adayından kan örneği alınarak tarama testleri yapılıyor.
Eğer erkek eş adayı hemoglobinopati açısından taşıyıcı ya da kuşkulu çıkarsa bayan eş adayına da tarama testi gerçekleştiriliyor.
DEVLET DAYANAKLI GENETİK DANIŞMANLIK HİZMETİ
Anne ve baba adayının her ikisinin de taşıyıcı olduğu durumlarda doğan bebekte yüksek oranda talasemi çıkma riski bulunuyor.
Taramalar sayesinde talasemi taşıyıcısı çiftler ise evvelden bunu bilip, çocuklarının sıhhatle dünyaya gelmesi için gereken tıbbi takviyesi alma imkanını yakalıyor.
Bu durumdaki çiftler, devlet dayanağıyla merkezlere yönlendirilerek genetik danışmanlık hizmetinden yararlanıyor ve istediklerinde Preimplantasyon Genetik Teşhis (PGT) prosedürüyle sağlıklı bir bebek sahibi olabiliyor.
