Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), Türkiye’nin coğrafik zenginliklerinin yurt dışında da tanıtılması ve tescili hedefiyle çeşitli çalışmalar gerçekleştirirken ülkenin Avrupa Birliği (AB) nezdinde coğrafik işaret alan eser sayısı 9’a, müracaat sayısı ise 45’e yükseldi.
Son olarak Antakya künefesinin de AB tarafından tescillenmesiyle Türkiye’nin Avrupa’dan tescilli coğrafik işaret sayısı 9’a ulaştı. Aydın inciri ve kestanesi, Gaziantep baklavası, Malatya kayısısı, Milas zeytinyağı, Bayramiç beyazı, Taşköprü sarımsağı ve Giresun tombul fındığı daha evvel tescil edilmişti.
Türkiye’nin AB’nin tescil sırasında bekleyen 45 coğrafik işareti daha bulunuyor.
TESCİL BAŞVURUSU YAPILDI
Bunlardan Kırkağaç kavunu, Demirci hünnabı, Amasya çiçek bamyası, Bursa siyah inciri, Hopa hamsili ekmeği, Safranbolu safranı, Suruç narı, Manisa sultani çekirdeksiz üzümü ve mesir macunu, Isparta gülyağı, Bursa şeftalisi, Ezine peyniri, Urla sakız enginarı, Rize çayı, Ayaş domatesi, Kilis zeytinyağı, Hüyük çileği, Bingöl balı, Melli inciri, Osmaniye yer fıstığı, Hatay kaytaz böreği, Tarsus sarıulak zeytini ve Silifke yoğurdu için geçen yıldan bugüne AB nezdinde tescil başvurusu yapıldı.
Ayrıca, Afyonkarahisar pastırması ve sucuğu, Antep fıstığı, Kayseri pastırması, mantısı ve sucuğu, İnegöl köftesi, Maraş çöreği, Milas yağlı zeytini, Gaziantep menengiç kahvesi, Tonya tereyağı, Aydın memecik zeytini ve zeytinyağı, Bursa kestane şekeri, Erzurum su böreği, İpsala pirinci, Maraş tarhanası, Araban sarımsağı, Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini ve Edremit zeytinyağı için tescil müracaatında bulunulmuştu.
Bunlardan Suruç narı, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini ve Edremit zeytinyağı için tescil onaylarının bu yılın birinci yarısında çıkması bekleniyor.
“TESCİLLİ COĞRAFİK İŞARET SAYISINI SÜRATLE ARTIRACAĞIZ”
TÜRKPATENT Lideri Cemil Başpınar, kurumun bu yıl tarihinde birinci kere AB’ye direkt müracaat yapma yetkisini kullanarak 10 coğrafik işaretli eserin tescili için toplu müracaatta bulunduğunu söyledi. Başpınar, “Ülkemizin milletlerarası seviyede tescilli coğrafik işaret sayısını süratle artıracağız” dedi.
Kurum, ayrıyeten, coğrafi işaret konusunda farkındalığın artırılması, tescilli eserlerin ön plana çıkarılması ve bu alandaki e-ticaret faaliyetlerine takviye olunması emeliyle Hepsiburada firmasıyla protokol imzaladı.
Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ile coğrafik işaretler için de işbirliğine gidildi. Bu kapsamda TÜRKPATENT’in tescillediği eserlerin Enstitünün dış temsilcilikleri aracılığıyla yurt dışında tanıtılması, böylelikle hem ihracat potansiyellerinin artırılması hem de katma kıymetlerinin yükseltilmesi amaçlanıyor.
BAŞVURUDA KONYA, TESCİLDE GAZİANTEP ÖNDE
Türkiye’de 2002’de 31 olan tescilli coğrafik işaret sayısı geçen yıl sonu prestijiyle 43 kat artışla 1341’e ulaştı. Geçen yıl en çok coğrafik işaret başvurusu yapan vilayet 37 ile Konya olurken en çok tescil alan vilayet 27 ile Gaziantep olarak kaydedildi.
Geçen yıl ayrıyeten 39 klâsik eser için müracaatta bulunuldu. Bu eserler TÜRKPATENT tarafından bedellendiriliyor.
COĞRAFİ İŞARET NEDİR?
Coğrafi işaret ve klasik eser ismi, coğrafik kaynak belirtmek, klâsik bilgi ve kültürel pahalarla de şekillenebilen üretim metodunu ve kalitesini garanti etmek, pazarda eserleri ayırt ederek pazarlama aracı olmak, eser taklitçiliğiyle uğraş etmek üzere fonksiyonlara sahip bulunuyor.
Bu nedenle öbür sınai mülkiyet haklarından farklı olarak coğrafik işaret ve klâsik eser ismi, üreticilere sağladığı hakların yanı sıra mahallî üretimin ve kırsal kalkınmanın desteklemesinde kıymetli rol oynuyor.
Coğrafi işaret tescil ettiren hukukî kişilikler içinde en büyük hissesi, ticaret ve sanayi odaları alıyor. Belediyeler, ticaret borsaları ve valilikler en fazla tescili bulunan kurumlar olarak ticaret ve sanayi odalarını takip ediyor.
